HATAY (İFA) – 53 üyeli ‘Hatay Ortak Sıkıntımız Konseyi’, kenti tamamında yer etüdü yapılmadan imara başlanmasının muhakkak yanlış olacağı kanaatini lisana getirerek, değerli tespitlerde bulundu.
Konsey Üyeleri görüşlerini yazılı olarak lisana getirdi.
Hatay’ın da içinde bulunduğu zelzele bölgesinde inşa çalışmalarına acilen başlanacağı ve bir senede tamamlanacağı telaffuzuyla karşı karşıya kalındığını söz eden kurul üyeleri, “Hatay’da yakınlarımızın cenazeleri hala enkaz altında iken, kent beşik üzere sallanırken, 5 bin civarı artçı- tahminen de öncü- sarsıntı yaşanırken, ilin tamamında taban etüdü yapılmadan imara başlanmasının katiyetle yanlış olacağı kanaatini taşıyoruz. Hatay’da kısa vadede süreksiz konutlar dışında yapılaşma olmamalıdır” davetinde bulundu.
“Şehrin dört başı mamur bir imar planı ortaya çıkmadan inşa faaliyetlere başlanmamalıdır” ikazında bulunan kurul üyeleri, “Bugünkü facianın boyutlarını ve yıkımını büyüten kusurların tekrarlanmaması için yapılacak planlamada aşağıdaki ögeler göz önünde bulundurulmak zorundadır. Binlerce artçı sarsıntının yaşandığı ve yaşanmakta olduğu bir ortamda DÜKÜLMESİ HALİNDE BETON, DİRENCİNİ KAZANAMAYACAK VE SONRAKİ FELAKETLERE TABAN HAZIRLANMIŞ OLACAKTIR. Yalnızca bu faktör bile telâşlı davranılmaması gerektiğini gözler önüne sermektedir” dedi.
Hatay Ortak Sıkıntımız Kurulu üyeleri nelerin yapılması gerektiğini de husus madde şöyle sıraladı:
1. ilimiz Hatay ve sarsıntı yaşamış başka on vilayette öncelikle mikro bölgeleme etütleri süratle yapılmalı, taban yapısı hakikat bir halde ortaya konulmalı ve bu datalar doğrultusunda 1/5.000 ve 1/1.000 ölçekli imar planları afet tehlike değerlendirmelerini kapsayacak formda tekrar oluşturulmalıdır. İktidar, bunları gerçekleştirmeden asla inşaatlara başlamamalıdır. Bunlar gerçekleştirilmeden sıhhatsiz konut alanları ve kentsel yerler yaratmak, yeni yıkımlar, kayıplar ve felaket sonuçlar doğuracaktır.
2.İnşaat proje kontrollerini yapma yetkisi, özel kontrol şirketlerinden alınmalı, bir kamu misyonu niteliği ile tekrar Türk Mimar ve Mühendisleri Odaları’na (TMMOB) bağlı odalara bırakılmalıdır.
3. Zelzele ve afet güvenliği ile ilgili acil aksiyon planı, kamusal öncelikler temelinde ve kamucu siyasetlerle, ilgili tüm alanları içine alacak çok istikametli bir bakışla, buna uygun hazırlanacak bir türel içerik ve çerçeve ile hazırlanmalıdır.
4.Tarihsel miras, kültürel çeşitlilik, yapısal, mekânsal dokunun korunması ve onarılması temel alınmalıdır. Tarihi nitelik taşıyan ve yıkılmış olan yerlerin kolay bir enkaz kaldırma çalışmasıyla yok edilmemesi, yıkıntıların fotoğraf ve görüntü kayıtlarıyla belgelendirilerek dikkatli bir biçimde kaldırılması ve sağlıklı bir ortamda koruma edilmesi gerekmektedir.
5.Bu süreçler kamuoyu ile paylaşılmalı, ayrıyeten çalışmalarda üniversitelerden ve meslek odalarından teknik dayanak alınmalıdır.
6.Altyapısı tekrar yapılacak yerlerde atık su ve yağmur suyu ayrık sistemle ele alınmalı; atık su, içme suyu, yağmur suyu sınırları ile fiber optik, elektrik, doğalgaz vb. sınırlar bir bütünlük içinde projelendirilmelidir.
7.Depremin yol açacağı etraf problemlerine karşı yıkılan binaların enkazlarının toplanması, nakliyesi ve depolanmasında, “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Denetimi Yönetmeliği” kararlarına tam olarak uyulmalıdır.
8.Kamu taşınmazlarının satışı durdurulmalıdır. Terk edilen fabrika, işletme yerleri, hizmet dışı bırakılan askeri alan, köy malı iken belediyelere geçen taşınmazlar, kullanılamayan kamuya ilişkin taşınmazlar vb. satılmamalı, imar planlarında “Kamu Hizmetleri Rezerv Alanı”, “Kentsel Dönüşüm-Sağlıklaştırma- Yenileme Yapı Rezerv Alanı” olarak işlenmeli gerektiğinde de yeni yerleşim için kullanılmalıdır.
7-İçinde, barındırdığı canlara mezar olmayacak binalar tasarlanmalıdır. Dikey inşaatlardan yatay inşaatlara geçilmelidir.
8-Enkaz ve göçük hafriyatının denetimli bir formda, ekolojik istikrara daha fazla ziyan vermeden yapılması gerekmektedir
DANIŞMA KONSEYİNDE KİMLER YER ALMALI?
Öte yandan Hatay’ın Tekrar İmar ve İnşası için oluşturulacak Müracaat Heyetinde ise tarihçiler, sosyologlar, meslek odaları, STK’lar ve endüstriciler ile tabiat bilimciler, kültürel miras uzmanları ve arkeologlar ve her şeyden değerlisi ulusal-uluslararası çapta kent plancıları ile hukuksal süreci denetleyebilecek hukukçuların yer alması gerektiğinin altı çizildi
